Uzależnienie od hazardu

Hazard – co to?

Na sam początek trzeba zdefiniować, czym jest hazard. Słowo wywodzi się z arabskiego az-zahar, które w dosłownym tłumaczeniu oznacza grę w kości. W języku angielskim hazard oznacza ryzyko, a w j. francuskim przypadek czy łut szczęścia.

Jako hazard określa się wszelkie podejmowanie gier niezależne od umiejętności czy wiedzy gracza, który ryzykuje swoimi pieniędzmi lub wartościowymi przedmiotami, a wynik (pozytywny lub negatywny dla gracza) jest dziełem przypadku. Hazard może być uprawiany zarówno online, jak w sposób tradycyjny.

Hazard został spopularyzowany w Stanach Zjednoczonych. W większości krajów muzułmańskich jest zabroniony. W Polsce hazard był zakazany i potępiany, ale po zmianie przepisów jest on traktowany jako niegroźna rozrywka. Jak jednak wiemy – gry na pieniądze mogą doprowadzić do patologicznego hazardu, a nawet uzależnienia.

Kim jest hazardzista i na czym polega uzależnienie od gier hazardowych?

Uzależnienie od hazardu jest często nazywane też patologicznym hazardem, nałogowym graniem czy hazardem przymusowym i jest typem uzależnienia behawioralnego. Jest to zaburzenie zachowania, innymi słowy także sposób funkcjonowania w codziennym życiu, w którym dominuje irracjonalna powtarzalność działania. Dotyczy to hazardu w internetowym kasynie, jak i w formie tradycyjnej.

Uzależnienia behawioralne tego typu wpływają na problemy ze zdrowiem psychicznym i fizycznym, a także mogą działać na szkodę najbliższych osób uzależnionego. Można wyróżnić trzy rodzaje hazardu – rekreacyjny, rozrywkowy i patologiczny/problemowy. Każdy z nich doprowadza do poważnego uzależnienia od hazardu.

Patologiczny hazard doprowadza do potrzeby ciągłego odczuwania silnego napięcia, które jest utożsamiane z grami hazardowymi. Przegrana i wygrana motywują do dalszej gry, aby w końcu odnaleźć komfort psychiczny, poprawić samoocenę czy doświadczyć euforii.

Każda osoba uzależniona od hazardu krok po kroku traci zainteresowanie innymi obszarami życia, a najważniejsze dla nich stają się gra oraz ryzyko z nią związane. Często marzy ona o wielkiej wygranej, dzięki której zrealizuje swoje plany.

Leczenie uzależnień od hazardu należy rozpocząć od postawienia diagnozy, który rodzaj występuje u osoby uzależnionej.

Przyczyny uzależnienia

Uzależnienie od hazardu jest złożonym problemem, który może wynikać z wielu czynników. Jednym z kluczowych elementów są predyspozycje genetyczne. Badania wykazują, że osoby z rodzinną historią uzależnienia od hazardu są bardziej narażone na rozwój tego problemu. Genetyka może wpływać na sposób, w jaki mózg reaguje na nagrody i ryzyko, co może zwiększać skłonność do hazardu.

Kolejnym istotnym czynnikiem są aspekty psychologiczne. Osoby z zaburzeniami osobowości, takimi jak osobowość borderline czy narcystyczna, są bardziej narażone na uzależnienie od hazardu. Te zaburzenia mogą prowadzić do poszukiwania intensywnych emocji i ryzyka, co jest charakterystyczne dla gier hazardowych.

Środowisko, w którym żyjemy również odgrywa ważną rolę. Dostępność gier hazardowych, presja społeczna oraz kulturowe normy mogą przyczynić się do rozwoju uzależnienia. W miejscach, gdzie hazard jest łatwo dostępny i akceptowany społecznie, ryzyko uzależnienia jest wyższe.

Nie można też zapomnieć o czynnikach ekonomicznych. Problemy finansowe, takie jak długi czy brak stabilności finansowej, mogą skłonić osoby do gry w gry hazardowe w poszukiwaniu szybkiego zarobku. Niestety, zamiast poprawy sytuacji finansowej, często prowadzi to do jeszcze większych problemów.

Fazy uzależnienia od hazardu

Wyróżnia się cztery frazy uzależnienia od hazardu:

• faza zwycięstwa,
• faza straty,
• faza desperacji,
• faza utraty nadziei.

Faza zwycięstwa
Pierwsza faza uzależnienia polega na okazjonalnych grach hazardowych, którym towarzyszą silne pobudzenie emocjonalne i ryzykowanie coraz to większą sumą pieniędzy.

Faza straty
Rozpoczyna się obsesyjne obmyślanie strategii gry. Przegrane coraz częściej przychodzą, a to przeradza się w pożyczanie pieniędzy od najbliższych.

Faza desperacji
Na tym etapie fazy uzależnienia dochodzi do najgorszych skutków. Uzależniony traci kontakt z rodziną, traci pracę, a czasem nawet dopuszcza się przestępstw. Doświadcza również ogromnego stresu, a także wyrzutów sumienia.

Faza utraty nadziei
Osoba uzależniona traci wiarę na możliwość wyjścia z nałogu, często dochodzi również do prób samobójczych, nadużywania alkoholu, przyjmowania substancji psychoaktywnych.

Najczęściej osoby uzależnione uświadamiają sobie swoje uzależnienie od hazardu dopiero na etapach desperacji oraz utraty nadziei. W ostatniej z nich terapia uzależnień behawioralnych jest już koniecznością. Proces leczenia uzależnienia jest złożony i wymaga specjalistycznej interwencji.

Objawy uzależnienia od hazardu

Uzależnienie od hazard, ze względu na specyfikę, jest bardzo łatwe do rozpoznania, a objawy psychiczne są szczególnie widoczne. Objawy uzależnienia to między innymi:

• nieodzowna potrzeba grania i poczucie przymusu hazardowego grania,
• duże zaabsorbowanie hazardem,
• upośledzenie czy nawet zupełna utrata kontroli nad graniem,
• zwiększanie częstotliwości grania (w szczególności w celu poprawienia swojego samopoczucia),
• zrywanie obietnic i postanowień dotyczących kwot, które są inwestowane w hazard,
• nieudane próby ograniczenia gier hazardowych,
• wysokie napięcie i poddenerwowanie w czasie ograniczania czy próbie zaprzestania grania,
• fantazje o dużej wygranej,
• doświadczanie negatywnych emocji (poczucia winy, pogardy, upokorzenia itd.) i notoryczne próby zmniejszenia tych uczuć poprzez kolejne gry hazardowe,
• ucieczka od problemów i złego samopoczucia do gier hazardowych,
• poczucie przymusu zwiększania stawek podczas gier,
• ciągłe branie udziału w grach hazardowych pomimo widocznej szkodliwości,
• okłamywanie najbliższych, aby ukryć swoje zaangażowanie w hazard,
• oszustwa, kradzieże i fałszerstwa, aby zdobyć pieniądze potrzebne na gry,
• zależność od osób, które oferują wsparcie finansowe,
• problemy finansowe,
• utrata pracy,
• ciągłe kłótnie z bliskimi osobami.

Ile procent ludzi wychodzi z hazardu

Według statystyk na uzależnienie od hazardu choruje 3% całego społeczeństwa.Tylko 3%-5% z wszystkich wyraża chęć podjęcia leczenia w specjalistycznym gabinecie. Statystycznie z uzależnienia od patologicznego hazardu wychodzi 30-50%.

Objawy odstawienia hazardu

Zespół odstawienny u każdego hazardzisty będzie inny. Może obejmować zarówno strefę psychiczną i fizjologiczną. Najczęściej można spotkać się z takimi objawami jak:

• silny niepokój,
• drażliwość,
• trudności w koncentracji,
• trudności ze snem,
• wewnętrzne napięcie nakłaniające do powrotu do hazardu,
• depresja,
• poczucie beznadziei,
• smutek,
• brak motywacji do działania,
• ból głowy,
• brak apetytu,
• uczucie zmęczenia.

Przez wszystkie objawy z powyższych jest większe prawdopodobieństwo, że uzależniony odczuje przymus grania, przez co powróci do źródła swojego problemu.

Uzależnienie od hazardu – skutki

Skutki uzależnienia od hazardu są bardzo podobne do skutków, które wiążą się z wszystkimi pozostałymi uzależnieniami, które są nam znane. Są to m.in.:

• problemy w pracy, a nawet jej utrata,
• degradacja relacji i życia rodzinnego,
• zaniedbanie dotychczasowych ulubionych aktywności,
• utrata zaufania przyjaciół czy bliskich,
• izolacja społeczna,
• agresja wobec otoczenia,
• obniżony nastrój,
• objawy lękowe,
• trudności z percepcją rzeczywistości,
• zadłużenie i utrata majątku,
• zadłużenie swojej rodziny,
• potencjalne okradanie najbliższego otoczenia,
• fałszerstwo, kradzieże, malwersacje,
• upadłość i bankructwo,
• myśli samobójcze.

Leczenie uzależnienia od hazardu

Najważniejszym etapem podczas leczenia osoby uzależnionej jest chęć leczenia i samoświadomość związana z problemem uzależnienia od hazardu.

Czwarta faza uzależnienia od hazardu (utraty nadziei) jest już ostatnią możliwością dla osoby uzależnionej, aby wyjść z nałogowych zachowań. Terapia uzależnień będzie działać tylko wtedy, jeśli osoba cierpiąca na patologiczny hazard jest w stanie przyznać się przed samym sobą, że ma problem.

Miejsce oraz sposób leczenia jest zależny od stopnia zaawansowania, na którym diagnozuje się chorobę hazardową.

W leczeniu patologicznego hazardu stosuje się psychoterapię ambulatoryjną czy zwykłe wizyty u psychologa. W przypadku uzależnienia bardzo rozwiniętego najlepszym sposobem na wyjście z kryzysu jest leczenie w zamkniętej klinice uzależnień. Osoba uzależniona powinna poznać neurologiczne i psychologiczne podłoże swojego problemu, a dzięki pomocy specjalisty pracuje nad zmianą swojego myślenia. Potrzebna jest również nauka relacji społecznych i sposobów radzenia sobie ze stresem bez uciekania do hazardu.

Wśród ważnych działań podczas terapii uzależnień często znajdują się m.in. indywidualna diagnoza, opracowanie mapy problemów, przygotowanie planu spłaty długów (co jest bardzo istotnym elementem terapii). Wykorzystywane są terapie indywidualne oraz grupowe. Nałogowy hazard leczy się w podobny sposób jak w przypadku alkoholizmu, lekomanii czy narkomanii.

Uzależnienie od hazardu – gdzie szukać pomocy?

W całej Polsce funkcjonuje bardzo dużo placówek oferujących wsparcie terapeutyczne, które mogą pomóc w uzależnieniu. Niezależnie czy będzie to prywatny ośrodek leczenia uzależnień czy publiczny, najważniejsza jest chęć poprawy jakości swojego życia ze strony osoby uzależnionej.

Na portalu Zaufany Psycholog znajdziesz wiele specjalistów, którzy podejmą się leczenia uzależnienia od hazardu. Jeśli uważasz, że masz problem uzależnienia od hazardu lub podejrzewasz go u kogoś ze swoich bliskich – reaguj!