Spis treści
Hipochondria – co to
Hipochondria (określana również jako zaburzenia hipochondryczne) jest zaliczana do zaburzeń nerwicowych.
Hipochondrię można podzielić na dwa rodzaje:
- z poszukiwaniem opieki – korzystanie z opieki medycznej ponad normę,
- z unikaniem opieki – ze względu na podwyższony lęk o własne zdrowie, osoba chora unika kontaktów ze służbą medyczną, nie wykonuje badań profilaktycznych ani nie chodzi na konsultacje lekarskie.
Hipochondria z poszukiwaniem opieki to przekonanie Pacjenta o istnieniu poważnej choroby somatycznej bez jakiegokolwiek uzasadnienia w wynikach badań. Po przechodzeniu przez kolejne badania diagnostyczne, które wykluczają obecność choroby, hipochondryk upatruje u siebie kolejną chorobę albo upatruje sobie kolejny narząd w swoim ciele, który jest według niego zakażony.
Co więcej, kiedy lekarze są wyjątkowo skrupulatni, szukając przyczyn wystąpienia dolegliwości, zaburzenia lękowe związane z chorobą u takiego Pacjenta wzmagają się.
Osoby cierpiące na hipochondrię z unikaniem opieki obawiają się o to, że uzyskają potwierdzenie choroby zgodną z ich przekonaniem. Dlatego też wszelkie wypatrywane u siebie początki poważnych chorób próbują leczyć na swój własny sposób.
Hipochondrię jako schorzenie zalicza się do silnych nerwic, które może doprowadzić do ogromnego cierpienia osób na nią cierpiących. Mogą u nich w końcu wystąpić choroby urojone, które utrudniają funkcjonowanie i są przyczyną faktycznej utraty zdrowia.
Hipochondryk – kto to?
Hipochondrykami nazywa się osoby cierpiące na zaburzenie hipochondryczne, które przejawiają zbyt duży lęk o własne zdrowie, nadmierną koncentrację na nim, a także bezpodstawny niepokój o swój stan fizyczny i błędne interpretowanie objawów, które u nich występują.
Hipochondryk ma w zwyczaju podejrzewać, że podstawowe objawy zwykłych chorób, które rzadko kiedy mają poważne skutki (ból w różnych częściach ciała, chrypka czy świąd) są objawem poważnej choroby. Z tego powodu nieustannie poszukuje kontaktu z lekarzami. Gdy już usłyszy od niego, że jest zdrowy, hipochondryk czuje się rozczarowany przez brak poważnego rozpoznania.
Objawy hipochondrii
Nerwica hipochondryczna objawia się tym, że hipochondryk ma tendencję do traktowania najmniejszych niedoskonałości jako jednej ze składowych jakiejś poważnej choroby. Zbytnio koncentruje się na zdrowiu, monitorowaniu swojego ciała, a także odczuwa paniczny lęk o zdrowie i życie.
To, co również można zaliczyć do objawów hipochondrii, to trudności w precyzyjnym określaniu dolegliwości. Jeśli dojdzie do sytuacji, w której hipochondryk jest oskarżony o symulowanie choroby, zaburzenia lękowe związane z chorobą stają się jeszcze bardziej nasilone.
Co więcej, na zasugerowanie, że wszystkie obawy o choroby mają podłoże psychologiczne, reaguje złością. Całkowicie odrzuca myśl o konieczności psychoterapii indywidualnej.
Objawy somatyczne u hipochondryka
Są to fizyczne dolegliwości, które często towarzyszą hipochondrii. Osoby cierpiące na to zaburzenie mogą doświadczać różnorodnych objawów, które nie mają podstaw w rzeczywistej chorobie, ale są wynikiem nadmiernej koncentracji na własnym zdrowiu. Do najczęstszych objawów somatycznych należą:
- ból głowy,
- ból brzucha,
- dreszcze,
- gorączka,
- zmęczenie,
- problemy ze snem,
- problemy z trawieniem.
Hipochondryk często przecenia swoje objawy, co prowadzi do nadmiernej koncentracji na funkcjonowaniu organizmu. Tego typu dolegliwości bólowe mogą być bardzo uciążliwe i wpływać na codzienne życie. Warto bowiem pamiętać, że objawy te są realne dla osoby cierpiącej na hipochondrię, nawet jeśli nie są wynikiem fizycznej choroby.
Zaburzenia lękowe
Zaburzenia lękowe to grupa zaburzeń psychicznych, które charakteryzują się nadmiernym lękiem i obawami. W kontekście hipochondrii lęk ten jest związany z przekonaniem o możliwości wystąpienia ciężkiej choroby. Osoby cierpiące na hipochondrię mogą doświadczać różnych form lęku, takich jak:
- lęk przed chorobą,
- lęk przed śmiercią,
- lęk przed utratą zdrowia,
- lęk przed utratą kontroli.
Hipochondryk często wyolbrzymia swoje problemy zdrowotne, co prowadzi do nieuzasadnionego lęku i nadmiernej koncentracji na własnym zdrowiu. Zaburzenia lękowe mogą również powodować trudności w radzeniu sobie ze stresem i emocjami, co dodatkowo pogarsza stan psychiczny osoby cierpiącej na hipochondrię. W takich przypadkach, zastosowanie terapii poznawczo-behawioralnej może być kluczowe w leczeniu hipochondrii i zmniejszeniu objawów lękowych.
Przyczyny hipochondrii
Hipochondria jest znana już od bardzo dawna, ale jej dokładne potencjalne przyczyny dalej nie zostały w pełni poznane. Zazwyczaj ta poważna choroba pojawia się w wieku 30-40 lat i najczęściej dotyczy po równo kobiet i mężczyzn.
Predyspozycje do hipochondrii mają osoby, które:
- często słyszą o problemach zdrowotnych w rodzinie,
- w dzieciństwie lub we wczesnej dorosłości ich rodzice nadmiernie zamartwiali się stanem zdrowia dziecka,
- mają poważne schorzenia w rodzinie,
- doświadczyły w przeszłości poważnej choroby,
- mają zaburzenia postrzegania własnego ciała,
- wyróżnia nadmierna koncentracja na sobie,
- są zamknięte w sobie i mają tendencję do występowania stanów depresyjnych,
- doświadczyły ogromnych niepowodzeń lub brak im satysfakcji życiowej,
- potrzebują akceptacji oraz zainteresowania ze strony otoczenia.
Przyczyna hipochondrii jest indywidualna dla każdej osoby. Aby odnaleźć czynnik wywołujący to zaburzenia lękowe związane z chorobą, najlepiej udać się do psychologa lub psychiatry.
Leczenie hipochondrii
Leczenie tej jednostki chorobowej może być bardzo utrudnione – przede wszystkim ze względu na opory pacjenta. Hipochondryk jest przekonany, że problem leży wszędzie, tylko nie w psychice. Namówienie go na udanie się z jego dolegliwościami do psychologa to nie lada wyzwanie zarówno dla lekarza rodzinnego, jak i najbliższych. Potrzeba bardzo dużo cierpliwości, empatii oraz odpowiednich argumentów, a przede wszystkim trzeba jak najlepiej zrozumieć Pacjenta.
Aby uleczyć hipochondrię, stosuje się zarówno psychoterapię, jak i farmakoterapię. W czasie leczenia choremu są przepisywane leki przeciwdepresyjne, które mają za zadanie działać wyciszająco na objawy i pozwalają na koncentrację na psychoterapii. Terapia zazwyczaj prowadzona jest w nurcie poznawczo-behawioralnym, a jej głównym celem jest zmiana nieprawidłowego myślenia oraz zachowania.
Psychoterapia stosowana w leczeniu hipochondrii jest procesem długotrwałym, a dokładny czas jej trwania jest zależny od konkretnego przypadku i chęci pracy z terapeutą.
Jak rozmawiać z hipochondrykiem i jak mu pomóc?
Hipochondria jest ciężką chorobą, z którą bardzo trudno wykonywać swoje codzienne obowiązki, a osoby z ich najbliższego otoczenia nie mają również za łatwo.
Bliscy hipochondryka powinni wykazywać się empatią i nie lekceważyć jego stanu ze względu na to, że naprawdę odczuwa on fizyczne objawy. Nie wolno jednak pokazywać zainteresowania domniemanymi chorobami – należy za każdym razem zmieniać rozmowę na inne tematy. Może być to zaskakujące, ale poniżej znajdziesz wytłumaczenie dlaczego.
Hipochondrykowi zależy na tym, aby być w ciągłym centrum uwagi. Za każdym razem, gdy zmienisz temat rozmowy, będzie on chciał wrócić na poprzedni wątek. Wtedy to Twoim zadaniem jest utrzymanie wyznaczonych granic. Nie możesz też być na każde jego zawołanie. Nie robiąc tego z łatwością, możesz być manipulowany przez hipochondryka.
Często zdarza się, że hipochondrycy, przez obezwładniający lęk, całkowicie odpuszczają czynności, które dotychczas sprawiały im przyjemność. Spróbuj zachęcić taką osobę do większej aktywności, zróbcie coś wspólnie, aby przełamać jego obawy. Wystarczy wspólny spacer, joga czy weekendowy city break.
Równie ważne w życiu hipochondryka są zdrowe nawyki. Wprowadźcie wspólnie dietę przeciwzapalną, regularną aktywność fizyczną, odpowiednią ilość snu czy relaks.
I przede wszystkim pamiętaj – nie mów hipochondrykowi, że wszystko jest okej i wcale nie jest chory! To tylko i wyłącznie go rozjuszy!
Osoba, która wmawia sobie choroby – hipochondryk
Przez to, że hipochondryk jest przekonany o tym, że na coś choruje, odczuwa najróżniejsze objawy somatyczne, które nie są związane z żadną chorobą. Przez silny lęk o zdrowie i koncentrację na swoich objawach, organizm jest całkowicie wyczerpany, co działa bardzo negatywnie na codzienne funkcjonowanie.
Powszechna stygmatyzacja osób, które narzekają na swoje zdrowie jako takie, które symulują chorobę działa bardzo negatywnie na hipochondryka. Jest to bardzo poważne zaburzenie lękowe, które wymaga psychoterapii.
