Anhedonia

Anhedonia co to

Słowo „anhedonia” wywodzi się z języka greckiego i w prostym tłumaczeniu oznacza “brak przyjemności’. Mimo iż samo stwierdzenie nie ma zbyt poważnego wydźwięku, to w rzeczywistości jest to objaw różnego rodzaju zaburzeń psychicznych, które doprowadzają do częściowego lub zupełnego braku odczuwania przyjemności. Wszystko to, co do tej pory sprawiało radość, staje się zupełnie obojętne. W odróżnieniu od zmęczenia, czy zwykłej chandry, jest to stan, który jest stały – nie przemija z czasem.

Osoby z anhedonią mogą chodzić, mówić, jeść, pracować – na zewnątrz wszystko wygląda normalnie. Jednak w środku zmagają się z ciszą, pustką. To jakby świat stracił kolory, jakby wszystko, co kiedyś cieszyło, nagle przestało mieć jakikolwiek sens. Film, który kiedyś rozśmieszał do łez, teraz wydaje się nudny. Spotkania z przyjaciółmi, drobne przyjemności nie przynoszą już żadnej radości. Anhedonia to stan, w którym człowiek funkcjonuje, jednak nie można stwierdzić, że żyje pełnią życia.

Można wyróżnić trzy typy anhedonii:

Anhedonia konsumpcyjna

W obecnym świecie zakupy nie raz są dużym źródłem przyjemności dla każdego z nas. W tym przypadku zakup wymarzonej drogiej rzeczy, czy też drobnostki, która powinna sprawić nam przyjemność, jest dla nas zupełnie obojętny.

Anhedonia społeczna

Dotyczy ona braku odczuwania przyjemności z kontaktów z innymi ludźmi, czy też jakichkolwiek innych interakcji społecznych. Nie tylko dotychczasowe wyjścia i spotkania ze znajomymi stają się nam obojętne – również staramy się unikać kontaktu z każdą inną osobą, zamykając się w sobie.

Anhedonia antycypacyjna

Planujesz spotkanie z przyjaciółmi, wakacje, wyjazd na koncert, mecz ulubionego zespołu? Sama już myśl o nadchodzącym wydarzeniu powinna budzić w nas ekscytację. W przypadku tego rodzaju anhedonii jest zupełnie inaczej.

Objawy anhedonii

Objawy anhedonii mogą być trudne do zdiagnozowania, ponieważ często przypominają niektóre z objawów depresji. Te na początku mogą być bagatelizowane, jednak z czasem anhedonia może się pogłębiać i doprowadzić do poważnych stanów emocjonalnej pustki. Anhedonia ujawnia się na różnych płaszczyznach życia codziennego, najczęściej przez zaniedbanie dotychczasowych aktywności, hobby, spotkań towarzyskich, czy brak zaangażowania w życie zawodowe.

Do najczęstszych objawów anhedonii zaliczyć można:

• obniżenie nastroju,
• brak motywacji i chęci do działania,
• zmęczenie,
• brak radości życia,
• brak odczuwania satysfakcji ze związku, pracy,
• zaburzenie odczuwania przyjemności, w tym seksualnej,
• poczucie obojętności,
• wycofywanie się z relacji z innymi.

Przyczyny anhedonii

Anhedonia najczęściej dotyka osoby, które są wyjątkowo aktywne zawodowo. Przepracowanie, przemęczenie i natłok obowiązków jest sprzyjającym środowiskiem do powstawania zaburzenia braku odczuwania radości. Jest ona jednym z objawów depresji, ale także może być oznaką wypalenia zawodowego. Anhedonia również wynikać może z depresji, czy też charakteryzować się jako objaw różnych zaburzeń psychicznych. W takim przypadku nazywana jest anhedonią pierwotną. Z kolei anhedonia wtórna jest spowodowana niepożądanym działaniem leków antydepresyjnych, odstawienia substancji psychoaktywnych. Pojawić się może ona po ustąpieniu ostrych objawów depresji, w fazie remisji.

Brak odczuwania przyjemności – problemy w związku

Jaki wpływ na związek może mieć anhedonia? Jak w przypadku wielu zaburzeń natury psychicznej, codzienne funkcjonowanie w związku będzie miało swoje nieprzyjemne konsekwencje. Następstwem wspomnianej wcześniej anhedonii społecznej, jest brak odczuwania przyjemności z relacji interpersonalnych, w tym i romantycznych i seksualnych. Prowadzi to do zdecydowanego ograniczenia zaangażowania emocjonalnego, a także zdolności do odczuwania miłości. Partner lub też partnerka, muszą liczyć się z wycofywaniem się z relacji, a nawet unikania kontaktu. Warto wiedzieć, że mimo wyraźnych sygnałów o braku potrzeby bliskości, udzielania wsparcia, te będzie bardzo potrzebne w pomocy uporaniu się z tym problemem, którego następstwem mogą być bardzo poważne konsekwencje.

Anhedonia w zaburzeniach depresyjnych

Anhedonia pojawia się w głębokich i przewlekłych formach depresji. Osoby zmagające się z tą chorobą często opisują swoje życie jako pozbawione radości i jakiegokolwiek sensu, co jest bezpośrednią manifestacją anhedonii. Warto jednak zauważyć, że anhedonia może występować bez ostrych objawów depresji. Jednakże stany te mają ze sobą wiele wspólnego, przez co ich odróżnienie i prawidłowa diagnoza mogą być wyjątkowo trudne.

Anhedonia również może być związana z zaburzeniami lękowymi. Jej objawy, jak np. stan obniżonego nastroju, izolacja społeczna, są tożsame z przewlekłym lękiem. Co więcej, te dwa zaburzenia mogą występować równolegle, przez co ich objawy mogą się potęgować i prowadzić do bardzo wysokiego niepokoju o przyszłość pacjenta.

Diagnozowanie anhedonii

Diagnozowanie anhedonii jest procesem niezwykle skomplikowanym. Dużą rolę będzie odgrywać dogłębna analiza historii pacjenta, a także obecny jego stan psychiczny. Prowadzony przez psychologa lub psychiatrę wywiad, w którym zbierane są informacje o odczuwalnych objawach, intensywności i czasu trwania, jest także kluczowym narzędziem przy stawianej diagnozie. Ze względu na objawy tożsame z innymi zaburzeniami psychicznymi, konieczne jest ich wykluczenie, a także upewnienie się o braku występowania innych powodów braku odczuwania przyjemności. Do tych zaliczyć możemy między innymi przewlekły stres, choroby somatyczne, czy nadużywanie substancji psychoaktywnych.

Czy anhedonia jest uleczalna?

Czy leczenie anhedonii jest możliwe? Jak najbardziej tak, jednak jest ona niezwykle trudna do wyleczenia na własną rękę. Warto mieć świadomość tego, że może ona towarzyszyć depresji i może pojawić się, a nawet pogłębić w wyniki leczenia farmakologicznego. Warto wiedzieć to, że jest to stan przejściowy, który może minąć, dzięki czemu pacjent ponownie odzyska utraconą radość życia.

W przypadku anhedonii istnieje ryzyko nawrotu objawów. Jednak to, czy do tego dojdzie, uzależnione jest od wprowadzenia odpowiednich zmian w swoim życiu, często przewartościowaniu swoich priorytetów. Bardzo ważne będzie zadbanie o swoje samopoczucie, unikanie sytuacji stresowych i ogólne wprowadzenie równowagi do swojego życia prywatnego i zawodowego.

Anhedonia – jak walczyć?

W leczeniu niezwykle ważne jest wsparcie psychiatry, psychoterapeuty, jednak również kluczowa będzie zmiana stylu życia. Zalecana jest zdrowa dieta, odpowiednia ilość snu, a także regularna aktywność fizyczna. Zadbanie o swoje samopoczucie zdecydowanie pomoże w redukcji objawów i wraz z odpowiednią terapią, staną się bardzo dobrym narzędziem do uporania się ze swoimi problemami.

Leczenie anhedonii

Leczenie anhedonii najczęściej jest procesem wieloetapowym, takim który wymaga wprowadzenia różnych strategii terapeutycznych. Te powinny być dostosowane do indywidualnych potrzeb pacjenta. Zależnie od objawów i ich nasilenia, konieczne będzie zastosowanie psychoterapii, terapii farmakologicznej i zmiany stylu życia. Znajdź Zaufanego Psychologa na naszym portalu, który pomoże Ci uporać się z Twoim problemem.