Dysocjacja

Dysocjacja – co to?

Dysocjacja jest to proces psychologiczny, w którym, dochodzi do chwilowego lub trwałego odłączenia od rzeczywistości, własnych myśli, emocji lub wspomnień. Może objawiać się na różne sposoby, od odłączenia się od rzeczywistości, przez wrażenie odłączenia się od samego siebie (wrażenie obserwowania siebie z boku), po poważne problemy z pamięcią. Te zdecydowanie utrudniają codzienne funkcjonowanie wśród osób doświadczających różnych form dysocjacji.

Jakie są przyczyny powstawania zaburzeń dysocjacyjnych? Te najczęściej uznawane są za swoisty mechanizm obronny, który jest wykorzystywany do uniknięcia bolesnych i bardzo trudnych emocji. Dlatego też najczęściej traumatyczne doświadczenia stoją u źródła powstawania zjawiska dysocjacji. Również dysocjacja może być objawem zaburzeń psychicznych, takich jak zaburzenia osobowości, czy zaburzenia lękowe.

Dysocjacja jest niezwykle złożonym problemem, który jest wciąż zgłębiany przez badaczy. Mimo iż tego typu zaburzenia zostały szeroko opisane i zbadane w literaturze psychologicznej, to nadal nie jesteśmy w stanie odpowiedzieć na wszystkie pytanie, które rodzą się przy chęci poznania dokładnych rodzajów, przyczyn dysocjacji.

Zaburzenia dysocjacyjne

Dysocjacja potrafi być bardzo złożonym zjawiskiem i często może przybierać bardzo różne formy. Nie da się jednoznacznie określić typowych zachowań dysocjacyjnych, te należy podzielić na następujące rodzaje.

Dysocjacja depersonalizacyjna – to uczucie odłączenia od samego siebie. Osoby doświadczające tego rodzaju dysocjacji często opisują, że czują się “jak robot” lub “jakby były w filmie”. Często występuje wrażenie jakby oderwało się od własnego ciała.

Dysocjacja derealizacyjna – w tym przypadku świat zewnętrzny wydaje się nierealny. Ludzie mogą odczuwać, że otaczająca ich rzeczywistość jest zamglona lub odległa. Występują wyraźne problemy z percepcją rzeczywistości.

Amnezja dysocjacyjna – niektóre osoby nie są w stanie przypomnieć sobie ważnych wydarzeń, zwłaszcza tych związanych z traumą. Dysocjacja może prowadzić do zaników pamięci.

Zaburzenie dysocjacyjne tożsamości – znana również jako zaburzenie osobowości wielorakiej, jest rzadkim, ale niezwykle interesującym rodzajem dysocjacji, w którym osoba posiada więcej niż jedną tożsamość. Osoba nie jest w stanie skojarzyć określonych wydarzeń. Również mogą występować problemy z rozdzieleniem takich aspektów jak emocje, osobiste przekonania, czy role społeczne.

Drgawki dysocjacyjne – mogą przypominać napad padaczki, jednak osoba z zaburzeniami jest w pełni świadomy ataku. Również mogą występować dysocjacyjne zaburzenia ruchu. Mimo fizycznej sprawności pacjent nie jest stanie poruszać żadną z kończyn.Osłupienie dysocjacyjne – pacjent może przestać reagować na jakiekolwiek bodźce zewnętrzne.

Zaburzenia dysocjacyjne objawy

Rozpoznanie dysocjacji nie zawsze jest proste, zwłaszcza że objawy mogą być subtelne. Odpowiednie rodzaje niepokojących zachowań będą uzależnione od tego, z jakim zaburzeniem będziemy mieć do czynienia, a także od indywidualny cech osoby, która cierpi na tę przypadłość. Wyróżnić możemy następujące symptomy dysocjacyjne:

Symptomy somatyczne

Tego rodzaju symptomy są ściśle powiązane z funkcjonowaniem ciała. Dotyczą one naszych zmysłów – tego co odczuwamy fizycznie. Do takich symptomów możemy zaliczyć:

• Zaburzenia ruchu – brak czucia w niektórych kończynach lub zaburzenia ruchu dotyczące całego ciała.
• Zaburzenia mowy – mutyzm lub częściowa utrata mowy.
• Utrata czucia zmysłowego – zaburzenia czucia dotyku, bólu lub temperatury.
• Zaburzenia równowagi – problemy z poruszaniem się, zaburzenia w koordynacji ruchowej.
• Zaburzenia wzroku/słuchu – częściowa utrata percepcji słuchowej, widzenia.
• Zaburzenia snu – wyraźne problemy ze snem, bezsenność.
• Zaburzenia apetytu
• Ból
• Mimowolne ruchy – występowanie niekontrolowanych ruchu kończyn.
• Depersonalizacja – najczęściej opisywana jako uczucie wyjścia z ciała, stania obok samego siebie. Czasem też występuje jako zdolność do “czucia” tylko jednej części ciała.

Symptomy psycho-formiczne

Ta kategoria dotyczy symptomów, które mają rzeczywisty wpływ na proces myślenia, postrzegania rzeczywistości, a także pamięć. Są one powiązane z procesami umysłowymi. Wyróżniamy tu:

• Zaburzenia pamięci – może pojawić się również amnezja. Osoba chora może nie pamiętać określonych wydarzeń, okresów z życia. Dotyczy co konkretnych fragmentów życia lub nawet całych lat.
• Zaburzenia koncentracji – problemy ze skupieniem się na konkretnych czynnościach. Rozkojarzenie.
• Depersonalizacja – podobnie jak w przypadku symptomów somatycznych. Depersonalizacja również wywiera wpływ na procesy umysłowe u osoby chorej.
• Derealizacja – posiadanie wrażenia nierealnej otaczającej pacjenta rzeczywistości. Prowadzi to do trudności w ocenie tego, co istnieje naprawdę, a co jest fikcją. Zaburzenia dysocjacyjne osobowości
• Dezintegracja tożsamości – występowanie trudności w utrzymania spójności odnośnie własnej tożsamości. Występuje rozdzielenie różnych aspektów własnej tożsamości (role społeczne, przekonania, emocje).
• Zmiana osobowości – wśród zaburzeń psychicznych można wyróżnić także wyraźne zmiany w charakterze, osobowości osoby chorej. Pojawiają się nowe cechy, niespotykane dotąd zachowania.
• Utrata kontaktu z rzeczywistością – zaburzenia dysocjacyjne prowadzą do zatracenia świadomości tego, co się dzieje wokół osoby.
• Utrata dotychczasowych zdolności – pacjent traci umiejętności radzenia sobie w sytuacjach, które do tej pory nie sprawiały mu problemy. Możliwa utrata takich zdolności jak prowadzenie samochodu, jazda na rolkach itp.

Dysocjacja psychologia – klasyfikacja ICD-10

Według ICD-10 (Światowa Klasyfikacja Chorób i Problemów Zdrowotnych) zaburzenia dysocjacyjne opisywane są jako ,,częściowa lub całkowita utrata integracji pomiędzy wspomnieniami, jak również poczuciem własnej tożsamości, wrażeniami o charakterze bezpośrednim oraz kontrolą w zakresie dowolnych ruchów ciała”.

Zaburzenia dysocjacyjne są uwarunkowane przez takie czynniki jak stres, traumy, choroby psychiczne, czy też nadużywanie używek takich jak narkotyki.

Dysocjacja leczenie

Z racji niezwykłej złożoności, jaką charakteryzują się zaburzenia dysocjacyjne, zalecane jest korzystanie ze specjalistycznych usług i wdrożenie psychoterapii. Najtrudniejszym i kluczowym aspektem leczenia tego schorzenia jest odpowiednia diagnoza i wdrożenie przemyślanego leczenia pacjenta. Jeżeli szukasz pomocy Zaufanego Psychologa, to skorzystaj z usług oferowanych przez jednego ze specjalistów dostępnych na naszym portalu.

Jako narzędzie pomocnicze stosowana jest również farmakoterapia. Jednak stosowana jest ona wyłącznie pod okiem lekarza psychiatry, który to decyduje o dawce i konkretnym rodzaju leków.