Spis treści
Uzależnienie od telefonu – jak się nazywa?
To nadmierne spędzanie czasu z wykorzystaniem telefonu nazywane jest często przez psychologów jako “autyzm cyfrowy” czy “fonoholizm”. Jest postrzegane jako jedna z postaci cyberuzależnienia, czyli uzależnienia od technologii cyfrowych czy od treści przekazywanych przez tego typu urządzenia.
Skąd bierze się uzależnienie od telefonu?
Przyczyny uzależnienia są bardzo złożone. Niektóre jednostki są bardziej podatne nałogi, co wiąże się z cechami osobowości – nieśmiałością, brakiem samoakceptacji, silnej potrzeby bliskości, lękiem przed samotnością, nieumiejętnością nawiązywania kontaktów.
Przyczyną mogą być też różne problemy życiowe, od których chce się uciec przed ekran telefonów komórkowych.
Jednak najbardziej podstawową przyczyną uzależnienia jest brak kontroli nad używaniem urządzenia. Młode osoby często nie poznają innego spędzania czasu, co prowadzi do wielu negatywnych konsekwencji.
Uzależnienie od telefonu – objawy
Najczęstsze objawy uzależnienia od telefonu komórkowego to:
- spędzanie dużej ilości czasu na korzystaniu z telefonu komórkowego,
- odczuwanie przymusu wykonywania połączeń czy wysyłanie wiadomości tekstowych, nawet gdy nie jest to konieczne,
- nieprzerwane sprawdzanie ekranu telefonu komórkowego (szczególnie sprawdzanie, czy pojawiło się nowe powiadomienie),
- zmniejszenie częstotliwości spotkań z rodziną i znajomymi, a nawet kontaktowanie się z nimi tylko za pomocą telefonu,
- zaniedbywanie swoich obowiązków domowych czy w pracy,
- zrezygnowanie z wszelakich form aktywności czy spędzania wolnego czasu, aby korzystać z telefonu,
- strach przed samotnością,
- zaburzenia lękowe spowodowane utratą dostępu do telefonu,
- obawa przed ominięciem czegoś, co dzieje się w mediach społecznościowych,
- pojawienie się dźwięków fantomowych (czyli takich, które w rzeczywistości nie istnieją) – np. wibracje czy dźwięk powiadomień,
- FOMO (zjawisko feat of missing out), czyli strach przed pominięciem – często osoby uzależnione boją się o to, że przegapią informacje ze świata czy u znajomych, którzy korzystają z mediów społecznościowych,
- zepsuty nastrój, a nawet agresja w czasie uniemożliwionego korzystania z telefonu komórkowego.
Częste korzystanie z telefonu wiąże się również z ryzykownymi zachowaniami, które mogą być drastyczne w skutkach. Nadmierne korzystanie w przypadku uzależnienia od telefonu może doprowadzić do ryzykownych zachowań, np. podczas prowadzenia pojazdu może doprowadzić do wypadku przez brak skupienia na drodze.
Jak leczyć uzależnienie od telefonu
Jeśli widzisz u siebie objawy uzależnienia od telefonu komórkowego i jesteś gotowy do tego, aby pokonać uzależnienie, to poniżej znajdziesz godne polecenia sposoby walki z nałogiem. Sprawdź, jak wygląda leczenie uzależnienia.
Limity korzystania z telefonu
Praktycznie każdy telefon ma teraz możliwość narzucenia limitu korzystania z urządzenia. Można również wyznaczyć w telefonie maksymalny czas korzystania z danej aplikacji. Niejednokrotnie osoba uzależniona nie wie, że czas tak szybko płynie, przez co łatwo zatraca się w tym, co robi.
Wyczyszczenie aplikacji
Jednym z dobrych kroków do pozbycia się uzależnienia jest sprawdzenie w historii telefonu, na których z aplikacji najczęściej przebywamy, a następnie usunięcie tych, które zajmują najwięcej czasu. Jeśli są to gry czy inne aplikacje, które nie pomagają w rozwoju, można je od razu odinstalować. Dzięki temu odzyskamy nieco czasu.
Zamiast telefonu – książka
Dobrym sposobem na spędzenie czasu zamiast używania telefonu, jest przeczytanie książki. Dzięki temu nie tylko dostaniemy dawkę wiedzy, ale także przyjemnie spędzimy czas. Nie musi to być biografia wielkiego wodza z czasów wojny światowej. Może być to kryminał, thriller czy nawet romansidło.
Co masz zrobić jutro, zrób dziś
Wykorzystaj swój czas, który zarobisz dzięki odstawieniu telefonu komórkowego na wykonywanie zadań, które masz zrobić następnego dnia. Załatw wszystkie niezałatwione dotychczas sprawy, nie przekładaj ich na najbardziej zarobiony dzień – “na jutro”. Dzięki temu, zamiast myśleć o telefonie, zajmiesz swoje myśli codziennymi sprawami, a nawet poczujesz satysfakcję, że wszystko, co miałeś zrobić – już zrobiłeś!
Nie musisz być ciągle pod telefonem
Ucząc się, pracując, czytając książkę czy wykonując proste codzienne obowiązki, nie musisz być ciągle dostępny. Każdy ma swój czas, w którym powinien odpocząć od świata zewnętrznego i zająć się swoim. Zadbaj o swoje zdrowie psychiczne i wyłącz całkowicie powiadomienia w telefonie, a nawet wyłącz go, gdy coś robisz.
Jak leczyć uzależnienie od telefonu u dzieci
Uzależnienie od telefonu wśród dzieci i młodzieży jest coraz bardziej powszechnym problemem, a statystyki dotyczące tego zjawiska są alarmujące. W Polsce, według badań Fundacji Dajemy Dzieciom Siłę z 2021 roku, dzieci w wieku 7-12 lat spędzają średnio około 4 godzin dziennie na urządzeniach elektronicznych, a u nastolatków (13-18 lat) ten czas wzrasta do 6-7 godzin dziennie. Jeśli boisz się o to, że Twoja latorośl za dużo czasu przebywa przed ekranem telefonu komórkowego, możesz pomóc dziecku uzależnionemu w tej sposób:
- wspólnie ustalone zasady korzystania z telefonu – zakaz używania w czasie posiłków, odrabiania lekcji czy przed zaśnięciem,
- zamiast gier na telefonie, zaproponuj mu wspólne granie w planszówki, rodzinny spacer,
- ogranicz mu media społecznościowe,
- bądź przykładem dla swojego dziecka i również odłóż telefon, żeby wesprzeć go w jego uzależnieniu.
Zastosowanie tych kroków może pomóc dziecku w odzyskaniu zdrowego balansu między światem cyfrowym a realnym życiem oraz uniknąć poważnych problemów w przyszłości.
Uzależnienie od telefonu – skutki
Jednym z ogromnych skutków uzależnienia od telefonu jest negatywny wpływ na budowanie relacji w życiu codziennym. Może ono powodować problemy w funkcjonowaniu społecznym – może tworzyć większy dystans i niepokój.
Uzależnienie od telefonu wiąże się również z dużą zmiennością nastroju, nadmierną drażliwością, problemami z koncentracją, zaniżoną samooceną, a także mniejszą satysfakcją z życia.
Ze strony fizjologicznej z nadmiernym korzystaniem z telefonu wiążą się:
- częste bóle głowy, pleców i szyi,
- zaburzenia snu,
- tiki nerwowe,
- zaburzenia odżywiania,
- problemy z koncentracją,
- obniżona pamięć,
- zespół przewlekłego zmęczenia,
- szum w uszach,
- stopniowe pogarszanie się wzroku,
- ciągłe negatywne emocje,
- agresja,
- zachowania kompulsywne,
- zwyrodnienia mięśniowo-stawowe,
- zespół cieśni nadgarstka.
Uzależnienie od telefonu to rosnący problem, który może mieć poważne konsekwencje dla różnych aspektów życia. Ważne jest, aby zwracać uwagę na czas spędzany z telefonem i podejmować działania mające na celu zmniejszenie jego wpływu na nasze zdrowie i codzienne życie. Jeśli odczuwasz potrzebę walki z nałogiem, ale nie czujesz się na siłach samemu lub obawiasz się, że nie poradzisz sobie z tym sam, skontaktuj się z psychologiem. Nie doprowadź do rozwoju uzależnienia. Dzięki podzieleniu się swoim problemem i zasięgnięciu pomocy specjalisty możesz otrzymać pomoc, jakiej potrzebujesz.
Uzależnienie od telefonu – kiedy zgłosić się do specjalisty
Uzależnienie od telefonu staje się poważnym problemem, gdy zaczyna przejmować kontrolę nad naszym życiem. Brak kontroli nad jego używaniem, mimo wielokrotnych prób ograniczenia, oraz odczuwanie przymusu sprawdzania telefonu nawet w nieodpowiednich momentach, jak podczas spotkań czy prowadzenia samochodu, to wyraźne sygnały ostrzegawcze. Ciągłe korzystanie z telefonu może prowadzić do negatywnych skutków dla zdrowia psychicznego, takich jak przewlekły stres, zmęczenie, a także problemy ze snem czy różnego rodzaju zwyrodnienia mięśniowo-stawowe. W miarę wzrostu uzależnienia, telefon zaczyna zastępować realne relacje międzyludzkie, prowadząc do izolacji społecznej i zaniedbywania bliskich.
Kiedy czujesz, że nie jesteś w stanie funkcjonować normalnie bez telefonu i że wpływa to na Twoje codzienne obowiązki, to wyraźny sygnał, że potrzebujesz wsparcia. W takim przypadku warto rozważyć pomoc specjalisty, aby odzyskać kontrolę nad swoim życiem i zdrowiem. Psycholog może zaproponować odpowiednią formę terapii, która może pomóc w radzeniu sobie z uzależnieniem.