Spis treści
Ile trwa atak paniki i dlaczego wydaje się dłuższy?
Atak paniki najczęściej trwa od kilku do kilkunastu minut – średnio między 5 a 20 minut. Najbardziej intensywna faza zwykle pojawia się w ciągu pierwszych 10 minut, po czym objawy zaczynają stopniowo ustępować. Rzadko kiedy trwa dłużej niż pół godziny.
Subiektywnie jednak to doświadczenie może wydawać się znacznie dłuższe. Uczucie dławienia, kołatanie serca czy napięcie w klatce piersiowej potrafią zdominować percepcję i sprawić, że każda sekunda ciągnie się w nieskończoność. Gdy trwa atak paniki, umysł skupia się niemal wyłącznie na zagrożeniu, nawet jeśli w rzeczywistości nie ma ono charakteru realnego.
Jakie objawy towarzyszą atakowi paniki?
Objawy ataku paniki są bardzo intensywne i często mylone z problemami kardiologicznymi lub neurologicznymi. Występują zarówno objawy fizyczne, jak i emocjonalne.
Do typowych objawów fizycznych należą:
- silne kołatanie serca,
- zawroty głowy i uczucie niestabilności,
- duszność i uczucie dławienia,
- napięcie i ból w klatce piersiowej,
- uderzenia gorąca lub zimne poty,
- drżenie, mrowienie lub dreszcze,
- nudności, suchość w ustach, mdłości.
W psychice dominują:
- lęk przed śmiercią lub zawałem serca,
- poczucie oddzielenia od rzeczywistości,
- uczucie niepokoju narastające z każdą sekundą,
- obawa przed utratą kontroli lub „zwariowaniem”.
Objawy paniki nie są groźne dla życia, ale bywają bardzo obezwładniające. Mimo że atak nie stanowi bezpośredniego zagrożenia, organizm reaguje tak, jakby walczył o przetrwanie.
Skąd biorą się ataki paniki?
Ataki paniki nie pojawiają się bez przyczyny, choć dla osoby, która doświadcza nagłego ataku, może się wydawać, że to lęk „znikąd”. W rzeczywistości to reakcja organizmu na silny stres, przeciążenie emocjonalne albo długo tłumione napięcie. Taki nagły atak jest często końcowym etapem długiego procesu, w którym ciało i psychika próbują sobie radzić z nadmiernym obciążeniem.
Pojawiające się bez ostrzeżenia napady paniki są charakterystyczne dla osób z zespołem lęku napadowego, ale mogą też towarzyszyć innym zaburzeniom lękowym. Nie zawsze jest jasne, co dokładnie je wywołuje – czasem to konkretna sytuacja (jazda windą, przebywanie w tłumie), innym razem samo wspomnienie lub myśl może uruchomić spiralę lęku.
Typowe jest też uczucie niepokoju utrzymujące się między atakami – osoby, które doświadczyły silnego ataku, zaczynają bać się… że to się powtórzy. Taki lęk paniczny bywa równie wyniszczający, co same epizody – prowadzi do unikania pewnych miejsc, wycofywania się z życia społecznego i nieustannego analizowania sygnałów z ciała.
Co ważne – ataki paniki mogą dawać objawy zbliżone do tych, które występują przy zawale serca. Osoby zgłaszające się na SOR z bólem w klatce piersiowej i dusznością często słyszą, że „to tylko atak paniki”. Dla wielu z nich to nie przynosi ulgi – bo choć fizycznie wszystko jest w porządku, psychicznie nadal przeżywają ogromne cierpienie.
Co pomaga skrócić czas trwania ataku?
Chociaż nie da się całkowicie zahamować rozpoczętego ataku paniki, istnieją sposoby, by złagodzić jego przebieg i skrócić czas, przez który trwa atak.
Pomocne mogą być:
- ćwiczenia oddechowe – np. powolny wdech przez nos i dłuższy wydech przez usta (np. rytm 4-7-8),
- techniki relaksacyjne – rozluźnianie mięśni, skupienie się na ciele,
- kontakt z rzeczywistością – np. opisanie na głos tego, co się widzi lub czuje,
- rozmowa z bliską osobą – czasem wystarczy spokojny głos drugiego człowieka.
Kluczowe jest zrozumienie, że lęk paniczny, choć bardzo intensywny, ma swoje ograniczenia czasowe. Świadomość, że atak nie trwa wiecznie i nie jest zagrożeniem dla życia, pomaga nie pogłębiać spirali przerażenia.
Czy ataki paniki wymagają leczenia?
Jeśli ataki są sporadyczne, mogą wynikać z chwilowego przeciążenia emocjonalnego. Warto jednak mieć na uwadze, że gdy stają się częste, zaczynają paraliżować decyzje i wpływać na funkcjonowanie – mogą świadczyć o głębszym problemie.
Leczeniem ataków paniki zajmuje się psychoterapia, szczególnie w nurcie poznawczo-behawioralnym. Terapeuta pomaga zrozumieć mechanizmy lęku, nauczyć się radzenia sobie z objawami somatycznymi oraz rozpoznawać momenty narastania napięcia. W niektórych przypadkach konieczne może być również wsparcie farmakologiczne – szczególnie przy współistniejących zaburzeniach lękowych lub depresyjnych.
Jeśli zauważasz u siebie objawy paniki lub boisz się, że któryś z objawów może wskazywać na zawał serca, warto skonsultować się ze specjalistą. Zawsze lepiej sprawdzić, niż żyć w niepewności.
Doświadczasz nagłych, obezwładniających napadów lęku? Nie musisz przez to przechodzić sam. Skorzystaj z pomocy Zaufanego Psychologa – znajdziesz wsparcie, zrozumienie i skuteczne strategie radzenia sobie z atakami paniki.
Dla wielu osób lęk paniczny staje się codziennością – a przez to, że ataki bywają nawracające, mogą z czasem odbierać poczucie bezpieczeństwa i wpływać na samoocenę. Jeśli paniki zaczynają przejmować kontrolę nad Twoim życiem, warto poszukać pomocy – nie dlatego, że „coś z Tobą nie tak”, ale dlatego, że możesz odzyskać spokój. Czasem zaburzenia psychiczne nie mają jednej, widocznej twarzy – bywają ciche, ukryte, ale realne. Nie zostawiaj siebie samego w tym doświadczeniu.
