Spis treści
Terapia systemowa – co to jest?
Terapia systemowa opiera się na założeniu, że człowiek funkcjonuje w określonym systemie – najczęściej w rodzinie lub w bliskich relacjach. Niektóre trudności, takie jak zaburzenia zachowania, uzależnienia czy zaburzenia odżywiania, mogą być związane z dynamiką tego systemu.
Terapeuta systemowy skupia się na relacjach z bliskimi i analizuje role, jakie pełnią członkowie rodziny. Psychoterapia systemowa pomaga więc zmieniać nie tylko zachowania poszczególnych osób, ale też ich interakcje i sposoby komunikacji. Takie podejście może być pomocne w przypadku par, rodzin z dziećmi, a także wtedy, gdy pacjenci chcą lepiej zrozumieć swoje miejsce w rodzinie czy w innych ważnych dla nich grupach.
Psychoterapia systemowa rodzin – kiedy warto skorzystać?
Terapia rodzin to jedna z najczęstszych form pracy systemowej. Jej celem jest poprawa komunikacji pomiędzy członkami rodziny, rozwiązanie konfliktów oraz wzmocnienie poczucia trwałości więzi. W wielu przypadkach trudności dziecka, np. zaburzenia zachowania, są odbiciem napięć lub niewyjaśnionych problemów rodzinnych.
Terapia systemowa jest pomocna, gdy w rodzinie dochodzi do powtarzających się konfliktów, dziecko ma trudności w relacjach lub pojawiają się problemy związane z uzależnieniami, zaburzeniami odżywiania czy kryzysem (np. rozwód, choroba, żałoba).
W terapii rodzin każdy z członków rodziny ma szansę wyrazić swoje emocje i potrzeby. Terapeuta pomaga im znaleźć nowe sposoby reagowania i lepiej zrozumieć wzajemne zachowania. Dzięki temu możliwe jest wypracowanie zdrowszych schematów funkcjonowania całego systemu.
Terapia systemowa – wady i zalety
Jak każde podejście terapeutyczne, terapia systemowa ma swoje mocne i słabe strony. Poniżej znajdziesz więcej informacji.
Zalety:
- Podejście całościowe – zamiast skupiać się tylko na jednostce, uwzględnia relacje w całym systemie, jakim jest rodzina.
- Poprawa komunikacji i więzi – uczy lepszego porozumiewania się i wspiera bliskość.
- Skuteczność – zwłaszcza w pracy z dziećmi i młodzieżą, gdy ich trudności wynikają z dynamiki rodzinnej.
Wady:
- Wymaga udziału kilku osób – nie zawsze wszyscy członkowie rodziny chcą uczestniczyć w terapii.
- Nie dla każdego przypadku – np. przy przemocy domowej wskazane są inne formy pomocy.
- Dłuższy proces – praca nad zmianą systemu bywa czasochłonna.
Terapia systemowa indywidualna – czy to możliwe?
Psychoterapia systemowa to nie tylko praca z rodzinami – korzystają z niej także pacjenci indywidualni. W takich sytuacjach psychoterapeuta systemowy pomaga danej osobie zrozumieć, jak relacje z rodziną lub innymi bliskimi wpływają na jej samopoczucie, zachowania i wybory.
Pacjenci indywidualni mogą w terapii systemowej przyjrzeć się swoim schematom wyniesionym z domu rodzinnego, roli, jaką pełnili w rodzinie czy mechanizmom lojalności wobec jej członków. Może to być pomocne m.in. w kontekście zaburzeń odżywiania, uzależnień czy trudności w relacjach.
Terapia systemowa w pracy indywidualnej bywa także elementem większego procesu – np. przygotowaniem do dalszego planu pracy z rodziną.
Psychoterapeuta systemowy – kim jest i jak pracuje?
Psychoterapeuta systemowy to specjalista po szkole psychoterapii systemowej, który traktuje problemy jednostki w kontekście jej relacji z całym systemem.
Terapeuta systemowy:
- pomaga zrozumieć, jak wzajemne interakcje wpływają na zachowania i emocje,
- nie ocenia i nie wskazuje „winnych” – skupia się na tym, jak poprawić relacje,
- pracuje zarówno z rodzinami, parami, jak i z pojedynczymi osobami, jeśli jest to potrzebne.
Szkoła psychoterapii systemowej kładzie duży nacisk na pracę z kontekstem – terapeuta bada nie tylko to, co dzieje się „tu i teraz”, ale też historię rodziny, jej przekazy międzypokoleniowe i utrwalone schematy.
Terapia systemowa – na czym polega i jakie ma zastosowanie?
Podstawą psychoterapii systemowej jest przekonanie, że zachowania poszczególnych osób mają sens w kontekście ich relacji z innymi. Terapeuta pomaga pacjentom zrozumieć, dlaczego reagują w określony sposób i jak zmiana jednego elementu systemu może wpłynąć na całość.
Zastosowanie terapii systemowej obejmuje między innymi:
- pracę z rodzinami w przypadku zaburzeń zachowania u dzieci i młodzieży,
- pomoc w kryzysach rodzinnych lub partnerskich,
- wsparcie w leczeniu zaburzeń uzależnień czy odżywiania,
- terapię par, które chcą poprawić relacje,
- terapię indywidualną ukierunkowaną na analizę wzorców rodzinnych.
Dzięki pracy nad systemem rodzinnym jej członkowie mogą odzyskać poczucie trwałości relacji i lepiej radzić sobie w trudnych sytuacjach. Czasem wystarczy wprowadzenie nawet drobnej zmiany, by wśród domowników poprawiła się atmosfera i zmniejszyło się napięcie.
Jeśli zastanawiasz się, czy szkoła psychoterapii systemowej jest dla Ciebie lub Twojej rodziny, warto skonsultować się z Zaufanym Psychologiem. Specjaliści dostępni na naszym portalu pomogą dobrać odpowiednią formę wsparcia – taką, która uwzględni zarówno indywidualne potrzeby, jak i sytuację całego systemu.
