Spis treści
7 etapów żałoby po stracie bliskiej osoby
Klasyczny model zakłada pięć etapów żałoby, ale wielu psychologów i psychoterapeutów wskazuje, że można wyróżnić nawet siedem faz. To pomaga lepiej zrozumieć, jak wygląda proces radzenia sobie ze stratą.
Poszczególne etapy żałoby
Poniżej znajdziesz listę etapów, które przeżywa się podczas żałoby.
- Szok i niedowierzanie – po informacji o śmierci lub innym dramatycznym wydarzeniu często pojawia się odrętwienie. Umysł próbuje ochronić się przed ogromnym bólem.
- Zaprzeczenie – to mechanizm obronny, który pomaga na chwilę „odsunąć” rzeczywistość. Osoba w żałobie może powtarzać sobie, że to niemożliwe, nie chce dopuścić do siebie informacji o stracie.
- Gniew – kiedy zaprzeczenie ustępuje, często pojawia się złość. Na siebie, na los, na innych ludzi. Niektóre osoby czują w tym czasie ogromną frustrację i pytają: „Dlaczego mnie to spotkało?”.
- Targowanie się – to próby „negocjacji” z rzeczywistością. W myślach pojawiają się zdania typu: „Gdybym tylko zrobił inaczej, może by żył”.
- Depresja i głęboki smutek – w tej fazie żałoby człowiek odczuwa przytłaczające poczucie straty. Może mieć trudność z wykonywaniem codziennych obowiązków, pojawia się bezsenność, płacz, utrata apetytu.
- Akceptacja straty – to moment, kiedy osoba zaczyna powoli godzić się ze stratą. Nie znaczy to, że ból znika, ale człowiek zaczyna uczyć się życia w nowej rzeczywistości.
- Odbudowa życia – to etap, w którym wraca zdolność do czerpania radości z małych rzeczy. Osoba w żałobie potrafi już funkcjonować w codzienności, wspominając zmarłego, ale bez paraliżującego cierpienia.
Etapy żałoby po rozstaniu
Żałoba dotyczy nie tylko śmierci. Rozstanie z partnerem również może uruchomić podobny proces radzenia sobie z bólem.
W przypadku rozstania pojawiają się fazy żałoby bardzo zbliżone do tych po śmierci bliskiej osoby. Najpierw jest szok, potem zaprzeczenie i nadzieja na powrót, później gniew i smutek. Etap akceptacji może trwać długo, szczególnie gdy związek był ważny i długotrwały.
Niektórzy po rozstaniu wchodzą w stan żałoby patologicznej – to moment, gdy smutek i cierpienie trwają tak długo, że uniemożliwiają normalne funkcjonowanie.
Jak przeżyć żałobę?
Każdy człowiek przeżywa żałobę inaczej. Nie ma jednej, słusznej drogi. Jednym pomaga rozmowa z bliskimi, innym kontakt z psychoterapeutą.
W trudnych chwilach warto dać sobie przestrzeń na emocje i być wobec samego siebie wyrozumiałym. Nie trzeba się spieszyć z powrotem do codziennych obowiązków. Proces żałoby wymaga czasu i delikatności wobec własnych potrzeb.
Sposoby na żałobę
Sprawdź, jak można poradzić sobie z tym trudnym etapem:
- pisanie pamiętnika i zapisywanie wspomnień o zmarłej osobie,
- rozmowa z kimś, kto potrafi wspierać osobę w żałobie bez oceniania,
- skorzystanie z konsultacji psychologicznej, jeśli pojawia się chęć popełnienia samobójstwa lub inne destrukcyjne zachowania (np. nadużywanie alkoholu lub innych substancji).
Etapy żałoby po śmierci rodzica
Utrata rodzica to jedno z najtrudniejszych doświadczeń w naszym życiu, bez względu na wiek. Dla wielu osób to moment, w którym traci się poczucie bezpieczeństwa.
Stratę przeżywa zarówno dorosłe dziecko, jak i osoba młodsza. W każdym przypadku żałoba po stracie rodzica może przebiegać inaczej. Ważne jest, by nie porównywać swojego sposobu radzenia sobie z żałobą do tego, jak przeżywa ją ktoś inny.
Pojawiają się pytania o sens życia, czasem silne poczucie osamotnienia. W trudnym czasie warto pozwolić sobie na żałobę i nie wymagać od siebie natychmiastowego powrotu do „normalności”.
Fazy żałoby – ile trwają?
Wiele osób zastanawia się, ile trwa proces żałoby. Niestety, nie ma tu jednej odpowiedzi.
W psychologii przyjmuje się, że pierwsze miesiące po stracie bliskiej osoby są najtrudniejsze. Czasem potrzeba roku lub dłużej, by zacząć funkcjonować w nowej sytuacji. Sam proces żałoby u niektórych trwa kilka miesięcy, u innych nawet kilka lat.
Ważne jest, by być dla siebie wyrozumiałym i nie wymuszać na sobie „przyspieszenia” tego procesu.
Etapy żałoby po śmierci męża, żony lub partnera
Strata partnera życiowego to dla wielu osób kryzysowy moment, który wywraca całe życie do góry nogami.
Po śmierci bliskiej osoby, z którą dzieliło się codzienne obowiązki i plany, świat staje się trudniejszy do udźwignięcia. Pojawia się ogromny smutek, poczucie straty, czasem również myśli samobójcze.
Niektórzy po stracie partnera przez długi czas nie są w stanie pogodzić się ze stratą. Potrzeba wtedy pomocy specjalisty – to sygnał, że żałoba może przechodzić w formę patologiczną.
Dlaczego etapy żałoby nie przebiegają zawsze w tej samej kolejności?
Warto wiedzieć, że fazy żałoby nie mają stałej, sztywnej struktury. Kolejność może się różnić – niektóre osoby szybciej przechodzą przez zaprzeczenie, inne dłużej tkwią w fazie gniewu czy smutku.
W samej kolejności tych etapów często występują powroty do wcześniejszych faz. Można mieć wrażenie, że już udało się pogodzić się z sytuacją, a po chwili znów pojawia się żal lub złość.