Spis treści
Psychoterapia integracyjna – co to jest?
Psychoterapia integracyjna, inaczej terapia integracyjna, to podejście oparte na świadomym łączeniu różnych nurtów psychoterapeutycznych i technik pracy. Zamiast trzymać się sztywno jednego modelu, psychoterapeuta łączy metody dopasowane do indywidualnych potrzeb pacjenta. Jest to możliwe dzięki głębokiej wiedzy w zakresie różnych szkół psychoterapii – od poznawczo‑behawioralnego podejścia, przez psychodynamiczne, aż po humanistyczne i Gestalt.
W nurcie integracyjnym psychoterapeuta obserwuje, jak dana metoda wpływa na pacjenta i w razie potrzeby ją modyfikuje. Dzięki temu praca terapeutyczna staje się bardziej efektywna, dopasowana i elastyczna
Psychoterapia integracyjna uzależnień
W przypadku terapii integracyjnej może być pomocna również w leczeniu uzależnień, zaburzeń osobowości oraz innych zaburzeń psychicznych. Psychoterapeuta integracyjny stosuje kombinację technik: do pracy nad nawykami sięga po podejście poznawczo behawioralne, a przy złożonych trudnych emocjach wykorzystuje psychodynamiczny wgląd w nieświadome motywy. To elastyczne podejście pozwala dostosować terapię do problemów klienta, zwłaszcza gdy współistnieje kilka trudności – np. niskie poczucie własnej wartości i objawy depresyjne.
Psychoterapia integracyjna a integratywna
Czasem używa się zamiennie terminów psychoterapia integracyjna i integratywna, choć różnica jest subtelna. W praktyce oznacza to podobne podejście – integrację różnych nurtów psychoterapii w jednym procesie terapeutycznym. Odwołując się do klasyfikacji, wyróżniamy cztery modele integracji: eklektyzm, asymilatywną, integrację teoretyczną i podejście przez czynniki wspólne. W terapii integracyjnej psychoterapeuta projektuje własną metodę pracy, opierając się na wiedzy z różnych szkół i dobierając techniki do aktualnych potrzeb.
Takie podejście to odpowiedź na ograniczenia jednego nurtu – daje swobodę, ale wymaga od terapeuty solidnego przygotowania merytorycznego.
Nurt integracyjny – dla kogo jest przeznaczony?
Nie każda osoba trafiająca na psychoterapię od razu wie, jaki nurt terapeutyczny będzie dla niej najlepszy. Często pacjent zaczyna od jednego problemu, np. stanów lękowych, a w trakcie pracy okazuje się, że źródłem trudności jest także obniżone poczucie własnej wartości, trudności w relacjach z innymi ludźmi czy doświadczenie traumatyczne z przeszłości. W takich przypadkach sztywne trzymanie się jednego podejścia może być niewystarczające. Psychoterapia integracyjna odpowiada właśnie na te sytuacje.
Terapia integracyjna sprawdzi się zwłaszcza wtedy, gdy:
- Osoba nie wie, który nurt terapeutyczny wybrać. Pacjent często nie musi znać szczegółów dotyczących różnych nurtów psychoterapii. Zdarza się, że przychodzi po pomoc psychologa z myślą: „Chcę, żeby ktoś mi pomógł, ale nie wiem, czy potrzebuję terapii poznawczo behawioralnej, psychodynamicznej czy humanistycznej”. W terapii integracyjnej to psychoterapeuta integracyjny analizuje problem klienta i dobiera odpowiednie metody pracy.
- Chce pracować zarówno nad objawami, jak i ich przyczynami. Czasem celem jest szybkie złagodzenie objawów – np. nauka regulacji własnych emocji czy praca nad lękiem. Ale gdy objawy ustąpią, często pojawia się potrzeba pójścia głębiej i zrozumienia, skąd się wzięły. W terapii integracyjnej terapeuta może najpierw wykorzystać techniki z terapii poznawczo behawioralnej, a potem sięgnąć po podejście psychodynamiczne, by przepracować głębsze konflikty psychiczne.
- Potrzebuje elastycznego podejścia dostosowanego do swojej historii. W terapii integracyjnej łączy się techniki z różnych szkół psychoterapii, co daje możliwość indywidualnego dopasowania terapii do historii, osobowości i aktualnych potrzeb pacjenta. Niekiedy kluczowe staje się wsparcie w budowaniu relacji z innymi ludźmi, innym razem praca nad regulacją własnych emocji lub przeformułowanie przekonań o sobie i świecie.
- Zmaga się z zaburzeniami psychicznymi – lękowymi, depresyjnymi czy z zakresu zaburzeń osobowości. W przypadku terapii integracyjnej nie ma konieczności ograniczania się do jednej metody. Psychoterapeuta integracyjny może wykorzystać to, co skuteczne: np. techniki poznawczo behawioralne do pracy z objawami lęku, a metody psychodynamiczne do zrozumienia mechanizmów osobowościowych. Takie podejście sprawdza się przy bardziej złożonych trudnościach.
Dzięki temu psychoterapeuta integracyjny prowadzi w sposób odpowiadający zarówno na objawy, jak i głębsze potrzeby emocjonalne pacjenta.
Na czym polega terapia integracyjna?
Główna zasada: co sprawdza się u pacjenta, zostaje wykorzystane. Psychoterapia integracyjna skupia się na faktach – klient ma nie tylko poznać i opanować symptomy, ale przede wszystkim zrozumieć ich pochodzenie i zmienić sposób myślenia i funkcjonowania. W nurcie poznawczo behawioralnym pracuje się nad błędnymi schematami i technikami behawioralnymi, a w nurcie psychodynamicznym przygląda emocjom, traumy i przeszłości.
Dodatkowo, podejście kładzie nacisk na relację terapeutyczną – to zaufanie buduje podstawę pracy nad poczuciem własnej wartości i świadomością własnych emocji . Integruje także techniki transdiagnostyczne – np. mindfulness, trening uważności, interwencje interpersonalne.
